काठमाडौं । चाइना गेजुवा ग्रुपले २७० मेगावाटको भेरी–१ अर्धजलाशय (पीआरओआर) जलविद्युत् आयोजना निर्माण गर्ने भएको छ। यसका लागि ग्रुपले गेजुवा ग्रुप पावर इन्भेस्टमेन्ट नेपाल नामक कम्पनी स्थापना गरिसकेको छ। यो आयोजना निर्माण गर्न ७१ अर्ब ९७ करोड १६ लाख रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गरिएको छ।
प्रस्तावित आयोजनाबाट वार्षिक एक अर्ब ५६ करोड ७३ लाख युनिट विद्युतीय ऊर्जा उत्पादन हुने गेजुवाले गरेको अध्ययनले देखाएको छ। जसअनुसार सुक्खामा ४७ करोड १८ लाख र वर्षामा एक अर्ब नौ करोड ५४ लाख युनिट ऊर्जा उत्पादन हुनेछ। आयोजना दैनिक ६ घण्टा पूर्ण क्षमतामा सञ्चालन हुने गरी डिजाइन गरिएको छ।
यो आयोजना कर्णाली प्रदेशको जाजरकोटको नलगाढ नगरपालिका र रुकुम पश्चिमको आठबीसकोट नगरपालिकामा प्रस्ताव गरिएको छ। गेजुवाले आयोजनाको वातावरणीय प्रभाव मूल्यांकन (इआईए) प्रतिवेदन तयार पारी वन तथा भूसंरक्षण मन्त्रालयमा पेस गरेको छ र मन्त्रालयले प्रतिवेदनमा राय मागेको छ।
प्रस्तावित आयोजनाको जलाशय ५५ सय ७१ वर्गकिलोमिटर र सुरुङको लम्बाइ सात किलोमिटर हुनेछ। आयोजनाको विद्युत्गृह संरचनाबाहिर राख्न प्रस्ताव गरिएको छ।
चिनियाँ कम्पनी गेजुवा ग्रुपले २०७५ जेठमा सर्वेक्षण लाइसेन्स लिएर अध्ययन अघि बढाएको थियो। सुरुमा ४४० मेगावाटका लागि सर्वे लाइसेन्स लिएकोमा पछि आयोजनाको जडित क्षमता १७० मेगावाट घटाएर २७० मेगावाट कायम गरिएको हो।
नेपालमा गेजुवाको विगतको ‘ट्रयाक रेकर्ड’ भने खासै राम्रो छैन। यसअघि सरकारले प्रतिस्पर्धाबिनै चाइना गेजुवा ग्रुपलाई १२०० मेगावाटको बुढीगण्डकी जलाशय आयोजना बनाउन जिम्मा दिएको थियो, तर निर्णय विवादित बनेपछि सरकार आफैँले बनाउने भन्दै गेजुवाबाट आयोजना फिर्ता ल्याएको थियो। २०७० मा माथिल्लो त्रिशूली ए आयोजनाको क्षमता बढाएर ६० बाट ९० मेगावाट पुर्याउन गेजुवाले ठूलो लबिङ गरेको थियो, तर सर्वत्र विरोध भएपछि नेपाल विद्युत् प्राधिकरण पछि हटेको थियो। यस्तै, ३० मेगावाटको चमेलिया जलविद्युत् आयोजना पनि गेजुवाले नै बनाएको हो, जुन हालसम्मकै महँगो आयोजना बनेको छ।
