काठमाडौं । प्रिमियम मूल्य र बुक बिल्डिङ विधिबाट साधारण सेयर (आईपीओ) निष्कासन विवाद बढेपछि नियामक नेपाल धितोपत्र बोर्डले हाललाई रोकेको छ। तर, यही मौकामा आईपीओ निष्कासनको तयारीमा रहेका केही कम्पनीका सञ्चालकहरूले धितोपत्र बोर्डको स्वीकृतिबेगर भित्रभित्रै प्रिमियम दर लिएर सेयर बिक्री गरिरहेको खुलासा भएको छ।
धितोपत्र बोर्डको स्वीकृति बिना नै प्रिमियम मूल्यमा धमाधम सेयर बेच्नेमा धेरैजसो जलविद्युत् कम्पनीका सञ्चालकहरू रहेको पाइएको छ। अंकित मूल्यमा प्रिमियम थपेर आईपीओ निष्कासन गर्ने भन्दै ती कम्पनीका सञ्चालकहरूले पछि महँगो हुने र अहिले किन्दा सस्तोमा दिने प्रलोभन देखाउँदै लगानीकर्तालाई सेयर बिक्री गरिरहेको पाइएको छ। कतिपय कम्पनीले राम्रो वित्तीय विवरण देखाएर १०० रुपैयाँ अंकित मूल्य भएको सेयर २०० रुपैयाँभन्दा बढी मूल्यमा भित्रभित्रै बिक्री गरिरहेको उजुरी धितोपत्र बोर्डमा पुगेको छ।
बोर्डका अध्यक्ष सन्तोषनारायण श्रेष्ठले प्रिमियममा आईपीओ निकाल्ने भन्दै अग्रिम रूपमा बढी मूल्य लिएर सेयर बिक्री भइरहेको उजुरी आइरहेको बताएका छन्। बाह्रखरीसँग कुरा गर्दै उनले उजुरीको अध्ययन भइरहेको र यदि पुष्टि भएमा त्यस्ता कम्पनीका सञ्चालकलाई कारबाही हुने बताए। धितोपत्र निष्कासन नियमावलीअनुसार बोर्डको स्वीकृति बेगर बढी मूल्य लिएर सेयर बेच्न पाइँदैन।
यता, रिलायन्स स्पिनिङ मिल्स लिमिटेडको बुक बिल्डिङबाट आईपीओ निष्कासन विवादित बनेपछि हाल प्रिमियम र बुक बिल्डिङ विधिबाट आईपीओ निष्कासन प्रक्रिया रोकिएको छ। यसअघि प्रिमियम मूल्यमा आईपीओ स्वीकृति दिएका वास्तविक क्षेत्रकै कम्पनीमाथि महालेखा परीक्षकको कार्यालय, संघीय संसद्को संसदीय समिति र अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले प्रश्न उठाएका छन्। अख्तियारले यस विषयमा छानबिन गरिरहेको छ।
लेखा समितिले ९० रुपैयाँभन्दा कम नेटवर्थ भएका कम्पनीलाई आईपीओ निष्कासन गर्न रोक लगाएको छ। हाल ८८ कम्पनीका ५६ अर्ब रुपैयाँ बराबरको आईपीओ पाइपलाइनमा रहेको छ। निर्माणाधीन जलविद्युत् आयोजनाको नेटवर्थ ९० रुपैयाँभन्दा कम हुन सक्ने भएकाले ती कम्पनीहरूलाई आयोजना बनाउन थप लगानी जुटाउन समस्या परेको छ।
