काठमाडौं। सरकारले भिजिट भिसा प्रकरणबारे अध्ययन गर्न पूर्वमुख्यसचिव शंकरदास वैरागीको नेतृत्वमा एक समिति गठन गरेको छ। गृहमन्त्री रमेश लेखकले प्रतिनिधिसभा बैठकमा मन्त्रिपरिषद्बाट भएको निर्णय सुनाउँदै ६ वटा मन्त्रालयका सहसचिवहरू सदस्य रहेको समितिले तीन महिनाभित्र प्रतिवेदन बुझाउने जानकारी दिएका छन्। समितिमा अर्थबाट तीर्थराज चिलुवाल, कानुनबाट अरुणा जोशी, पर्यटनबाट रामकृष्ण लामिछाने, परराष्ट्रबाट मणिरत्न शर्मा, श्रम मन्त्रालयबाट प्रदिप कोइराला र गृहमन्त्रालयबाट आनन्द काफ्ले (सदस्य सचिव) रहेका छन्।
विवाद र आलोचना
यो समितिको गठनसँगै यसको निष्पक्षतामाथि प्रश्न उठेको छ। राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सांसद डा. स्वर्णिम वाग्लेले मंगलबार प्रतिनिधिसभाको बैठकमा कडा आपत्ति जनाउँदै वैरागीलाई ‘एक दशकदेखि सत्ताको प्रियपात्र’ र ‘शृंखलाबद्ध लाभ लिइरहेको’ व्यक्ति भन्दै उनको नेतृत्वमा छानबिन हुनै नसक्ने जिकिर गरे।
जानकारहरूका अनुसार, समितिका अध्यक्ष वैरागीसँग अपराध अनुसन्धान एवं नीतिगत अध्ययनको अनुभव छैन। शासकीय मामिलाका क्रममा आइपर्ने समस्या र बेथिति सुधार्न काम गरेको अनुभव उनीसँग नभएको बताइएको छ। गृह मन्त्रालयसम्बद्ध स्रोतले त ‘गृहमन्त्रीले नै अनुकूलतामा ल्याएका मुख्यसचिवले अनुसन्धान गर्नसक्ने केही नै छैन’ भन्दै निष्पक्ष अनुसन्धानको सम्भावना न्यून रहेको औंल्याएको छ।
वैरागीको विवादास्पद पृष्ठभूमि
वैरागीको पृष्ठभूमि यसअघि पनि विवादमा तानिँदै आएको छ:
- अख्तियारको छापा: अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले तत्कालीन राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार रहेका वैरागीका महत्वपूर्ण सूचना र सामग्री लुकाएको आशंकामा उनका भतिज प्रदिप शर्मा पौडेलको घरमा छापा मारेको थियो। प्रदिपको घरबाट बरामद सामग्रीकै आधारमा अख्तियारले विकल पौडेलविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा चलाएको छ।
- लाभको पद र निकटता: असोज २०७७ मा मुख्यसचिव बनेका वैरागीलाई एमाले निकटका कर्मचारी भनेर चिनिन्थ्यो। तर, केपी शर्मा ओलीपछिका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको पनि निकट बन्न उनलाई कुनै समस्या भएन। ‘जोसुकै सत्तामा आए पनि लाभको पद लिने, अनि पदको लाभ लिने पात्र’का रूपमा उनी परिचित छन्।
- विकल-सुनिल समूहसँग सम्बन्ध: सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा विवादास्पद काम गरेका सुनिल-विकल पौडेलको समूह ले मुख्यसचिव वैरागीको बचाउका लागि सबै काम गरेको र त्यसको बदलामा वैरागीले पनि उनीहरूको हित हुने कुनै काम गर्न बाँकी नराखेको आरोप छ। टेरामक्स प्रकरण, राष्ट्रिय भुक्तानी प्रणाली लगायतका अनियमिततामा विकल-सुनिल समूहको हालिमुहाली चलेका बेला तत्कालीन सञ्चार सचिव बैकुण्ठ अर्याल र मुख्यसचिव वैरागीको भूमिकामाथि प्रश्न उठेको थियो।
- पद सिर्जना: अवकाश हुन केही महिना बाँकी छँदै उनले आफ्नै लागि राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारको पद सिर्जना गरेर मुख्यसचिवबाट राजीनामा दिएका थिए, जसमा मन्त्रीसरहको सुविधा हुने गरी मन्त्रिपरिषद्बाट निर्णय गराएका थिए।
- अख्तियारसँग विवाद: विकल र सुनिल पौडेलको समूहले वैरागीलाई अख्तियार प्रमुखमा नियुक्ति दिलाउने भनी दौडधुप गरेको तथ्य अख्तियारले अनुसन्धानका क्रममा फेला पारेको थियो, जसले तत्कालीन अख्तियार प्रमुख प्रेमकुमार राईलाई क्रुद्ध बनाएको थियो। त्यसपछि राईले वैरागीका फाइलहरूमाथि अनुसन्धान अघि बढाउन निर्देशन दिएका थिए, जसमा परराष्ट्र सचिव हुँदा सरकारबाट स्वीकृत नगराई करिब १५-१६ लाख रुपैयाँको ट्राभल एलाउन्स लिएको समेत फेला परेको थियो।
भिजिट भिसा प्रकरणलाई राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले ‘लुट, संगठित अपराध, सम्पत्ति शुद्धीकरण र मानव तस्करी’ को संज्ञा दिँदै न्यायिक जाँचबुझ समितिकै माग गरेको छ र वैरागीको नेतृत्वमा गठित समितिलाई अस्वीकार गर्ने अडान लिएको छ।
